Επινεφρίδια

Image link

Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί σχηματισμοί σαν καπελάκια που κάθονται πάνω σε καθε νεφρό στο πίσω μέρος της κοιλιάς μας.

Είναι εξαιρετικά σημαντικοί αδένες, καθώς ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, το ανοσοποιητικό σύστημα, την αρτηριακή πίεση, την αντίδραση στο στρες και άλλες σημαντικές λειτουργίες.

Έχουν δύο μέρη (στιβάδες): τον φλοιό και τον μυελό. Η εσωτερική στιβάδα, ο μυελός, φτιάχνει τις ορμόνες αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη. Αυτές είναι οι ορμόνες που παράγοντας όταν φοβόμαστε.

Το εξωτερικό μέρος των επινεφριδίων, ο φλοιός, έχει 3 ζώνες και παράγει 3 διαφορετικές ομάδες ορμονών, οι οποίες ονομάζονται “στεροειδή”:

Η κορτιζόλη, η οποία ελέγχει τα επίπεδα της ενέργειας, του αλατιού και της ζάχαρης στο αίμα, ενώ είναι απαραίτητη για να αντιμετωπίσει το σώμα το στρες, τις λοιμώξεις και τους σοβαρούς τραυματισμούς.

Η αλδοστερόνη, η οποία εμποδίζει την απώλεια άλατος από τα νεφρά.

Τα ανδρογόνα, τα οποία μερικές φορές αναφέρονται σαν ανδρικές ορμόνες, αλλά φτιάχνονται από τα επινεφρίδια και στους άνδρες και τις γυναίκες.

Ποιες είναι οι πιο συχνές παθήσεις των επινεφριδίων στα παιδιά;

1. Πρώιμη ή Επιθετική Αδρεναρχή

Είναι χρήσιμο να σκεφτόμαστε την εφηβεία και την αδρεναρχή σαν ξεχωριστές διαδικασίες που περνάει το παιδί, συνήθως – αλλά όχι πάντα – μαζί. Η αδρεναρχή μπορεί να παρουσιαστεί μερικά χρόνια πριν από την εφηβεία, ενώ σε μερικά παιδιά είναι πιο εμφανής. Τα πρώιμα σημεία της ανάπτυξης που παρατηρούνται στο παιδί οφείλονται στις ορμόνες που παράγουν τα επινεφρίδια.

Τα επινεφρίδια, όπως περιγράψαμε παραπάνω, αρχίζουν να παράγουν ορμόνες γνωστές ως ανδρογόνα, τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, περίπου από την ηλικία των 6 ετών, ενώ τα επίπεδα προοδευτικά αυξάνονται. Μερικά παιδιά είναι πιο ευαίσθητα σε αυτές τις ορμόνες και όταν τα επίπεδα τους είναι αρκετά ψηλά μπορεί να εμφανιστούν ορισμένα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

  • Τρίχωση στο εφήβαιο.
  • Τρίχωση στις μασχάλες.
  • Λιπαρό δέρμα ή μαλλιά και σημάδια (καφέ κηλίδες)
  • Ιδρώτας και οσμή σώματος
  • Διαταραχές συμπεριφοράς
  • Ήπια αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης

Όταν αυτά τα συμπτώματα παρουσιάζονται σε παιδιά πριν από την ηλικία των 8 ετών, αυτό θεωρείται Πρώιμη Αδρεναρχή.

Ενώ τα συμπτώματα και τα σημεία της αδρεναρχής μπορεί να είναι ανησυχητικά ή να προκαλούν ντροπή στο παιδί όταν συμβαίνουν σε νεαρή ηλικία, συνήθως δεν σχετίζονται με ασθένεια και δεν χρειάζεται το παιδί να ακολουθήσει κάποια αγωγή.

Το επίπεδο των ανδρογόνων μπορεί να διαπιστωθεί μέσω αιματολογικού ελέγχου και η οστική ηλικία – δηλαδή πόσων χρονών είναι τα οστά του παιδιού – με μία ακτινογραφία στο χέρι. Τα στοιχεία των ελέγχων θα αξιολογηθούν από τον/την γιατρό και θα παρασχεθούν κατάλληλες κατευθύνσεις.

2. Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (CAH)

Από τη γέννηση του ανθρώπου τα επινεφρίδια υπερπλάσσονται, δηλαδή το εξωτερικό τμήμα του αδένα παχαίνει. Αυτό συμβαίνει λόγω υπερπροσπαθειας του αδένα να παράγει τις ορμόνες που χρειάζεται και δεν είναι σε θέση λόγω της απουσίας κάποιων ενζύμων. Πρόκειται για μία εξαιρετικά περίπλοκη ασθένεια, η οποία χρειάζεται στενή παρακολούθηση από έμπειρη ομάδα γιατρών.

3. Επινεφριδιακή Ανεπάρκεια – Addison’s disease

4. Υπερλειτουργία των επινεφριδίων – Cushing Disease

5. Κακοηθειες των επινεφριδίων

6. Υπεραλδοστερονισμός

7. Φαιοχρωμοκύττωμα

Τα συμπτώματα των διαταραχών των επινεφριδίων ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Σε νεογέννητα και βρέφη εμφανίζονται συνήθως:

  • Ξηρό Δέρμα (αφυδατωμένο)
  • Δυσκολία σίτισης
  • Εμετοί
  • Αδυναμία

Σε μεγαλύτερα παιδιά εμφανίζονται συνήθως:

  • Ζάλη
  • Συνεχής κούραση
  • Στομαχόπονος η πόνος στην κοιλιά
  • Αδυναμία στους μυς (γάμπες )
  • Αδυναμία γενικά

Τόσο σε νεογέννητα και βρέφη όσο και σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί επίσης ελαττωμένη όρεξη ή απώλεια βάρους, αυξημένη επιθυμία για πρόσληψη αλατιού (λαχτάρα για αλάτι και αλμυρά φαγητά), καθώς και αλλαγές στο χρώμα του δέρματος και στα ούλα.

Πώς θεραπεύονται οι παιδιατρικές διαταραχές των επινεφριδίων;

Η θεραπεία εξαρτάται ανάλογα με το αίτιο που προκαλεί τη διαταραχή. Αν τα επίπεδα των ορμονών είναι χαμηλά, τότε χορηγείται θεραπεία υποκατάστασης με τις ορμόνες που λείπουν. Όταν τα επίπεδα των ορμονών είναι υψηλά, τότε ο/η γιατρός σας θα χορηγήσει φάρμακα για να μπλοκάρει την παραγωγή ή, εφόσον χρειαστεί και δεν λειτουργήσει ικανοποιητικά η θεραπεία, να γίνει χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση των αδένων που υπερλειτουργούν.